พญานาค หรือ นาคราช (สันสกฤต: नागराज นาคราช) หมายถึง นาคผู้เป็นใหญ่ นาคผู้เป็นหัวหน้า[1] ตามความเชื่อในศาสนาแบบอินเดีย คล้ายกับพญามังกรตามคติศาสนาชาวบ้านจีน

ศาสนาพุทธ

พระไตรปิฎกภาษาบาลีกล่าวถึงพญานาคหลายตน เช่น

มณิกัณฐะ มีแก้วมณีประดับที่คอ อาศัยในแม่น้ำคงคา ศรัทธาฤๅษีตนหนึ่งจึงขึ้นมาขนดตัว 7 รอบแล้วแผ่พังพานใหญ่บนศีรษะฤๅษีนั้น[2]

มุจลินท์ ได้ขนดตัว 7 รอบพระโคตมพุทธเจ้า แล้วแผ่พังพานใหญ่บนพระเศียรเพื่อปกป้องพระองค์จากสภาพอากาศและสัตว์ต่าง ๆ ระหว่างทรงเสวยวิมุตติสุขใต้ต้นจิกน้ำหลังตรัสรู้[3] เป็นที่มาของปางนาคปรก

สุปัสสะ ผู้กราบทูลพระพุทธเจ้าว่าบรรดาที่ไม่มีศรัทธาเลื่อมใสอาจทำร้ายภิกษุที่ฉันเนื้องู เมื่อพญานาคกลับจากพุทธสำนักแล้ว ก็ทรงบัญญัติสิกขาบทว่าภิกษุไม่พึงฉันเนื้องู รูปใดฉัน ต้องอาบัติทุกกฏ[4]

ในอรรถกถา กล่าวถึงพญานาคอื่น ๆ เช่น

กาฬะ เมื่อพระโคดมลอยถาดทองที่แม่น้ำเนรัญชรา ถาดนั้นลอยทวนน้ำแล้วจมลงไปในนาคพิภพ แล้วซ้อนใต้ถาดของพระพุทธเจ้าสามพระองค์ กาฬนาคราชได้ยินเสียงนั้นแล้วจึงกล่าวว่า เมื่อวาน พระพุทธเจ้าบังเกิดขึ้นองค์หนึ่ง วันนี้บังเกิดขึ้นอีกหนึ่งองค์ แล้วลุกขึ้นกล่าวสรรเสริญด้วยบทหลายร้อยบท

 #พญานาค  #ความเชื่อส่วนบุคคล  #โชคลาภ 

อ่านเพิ่มเติม